Voorzitter,

De wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties heeft een verleidelijke naam en een lange voorgeschiedenis. Hij is kort, omvat slechts tien artikelen, past op drie A4tjes en strekt tot de afschaffing van de VAR, de Verklaring Arbeidsrelatie, die opdrachtgevers van ZZPers vrijwaring bood van de door werkgevers verschuldigde loonheffingen. Als welkom alternatief voor de wet BGL, die niemand wist te bekoren, passeerde de wet zonder veel moeite de Tweede Kamer. Vanavond onderwerpt deze Kamer hem aan een laatste kwaliteitsoordeel. Is er sprake van een urgent achterliggend probleem? Lost deze wet – inclusief het daaraan gekoppelde alternatief voor de VAR, het systeem van de vooraf door de Belastingdienst goed te keuren modelovereenkomsten – dat probleem tijdig en effectief op? Zijn er ongewenste neveneffecten? Over deze en aanverwante vragen wil ik proberen de opvattingen van mijn fractie te verwoorden.

[Read more…]

Het jaareinde is een riskante episode voor de Eerste Kamer. Vlak voor het Kertsreces van 2014 sneuvelde een wetsvoorstel van Edith Schippers op de kwestie van de vrije artsenkeuze. Ook dit jaar ging er op de valreep iets helemaal mis: het wetsvoorstel van Henk Kamp dat Wind op Zee moest veilig stellen, werd met de kleinst mogelijke meerderheid verworpen.

Zelfs de veroorzakers van dat alles liepen enigszins sip rond. Daar was ook alle reden voor. De door hen verafschuwde splitsing van de energiebedrijven in een publieke distributie- en een private productietak gaat gewoon door. En de door hen al even vurig gewenste energiewinning op zee, essentieel voor het halen van de Nederlandse 2020 doelstellingen voor alternatieve energie, liep een fatale vertraging op.

Hoe kon dit zo slecht aflopen? De fameuze hoekigheid van minister Kamp (die overigens wel gesteund werd door D66) hielp niet echt. Een fraai moment was het niet. En dat terwijl de week zo goed was begonnen. Eerder die avond werd het wetsvoorstel Algemeen Pensioenfonds net nog in 2015 aanvaard. Het was mijn tweede plenaire debat; mijn bijdrage staat hieronder. Een technisch onderwerp, zeker, maar met smart afgewacht door de hele pensioenwereld. En daaraan voorafgaand vond de feestelijke afronding plaats van het belastingplan voor 2016: juist voor D66 was dat een ingewikkelde opgave.

Ook daarbij was ik betrokken, maar in een voor een Eerste Kamer lid ongebruikelijke rol. Samen met Thom de Graaf en Joris Backer sprak ik een lange avond lang met staatssecretaris Wiebes over de aanpassingen in zijn plan die D66 over de streep konden trekken. Het was een leerzame ervaring. Aan elk idee hangt op het Ministerie van Financien een prijskaartje, dat wisten we, maar ze werden nu wel erg zichtbaar. Eind goed, al goed – maar het blijft jammer dat een fundamenteler herbezinning op het belastingstelsel al zoveel eerder was gesneuveld.

Zo eindigde 2015 met gemengde gevoelens, en met een omineus warme Kerstmis. Dreaming of a White Christmas, dat wel. Er is nog veel te doen. Volgend jaar verder.

Voorzitter,

Hoe goed is het Nederlandse pensioenstelsel? Daarover kan verschillend worden gedacht. Negativo’s verwijzen graag naar de aanhoudend lage rentes en de daarmee geassocieerde gevaarlijk lage dekkingsgraden. Positivo’s verwijzen trots naar onze nationale spaarpot van meer dan 1200 miljard euro, een waarlijk astronomisch bedrag. Negativo’s signaleren dat het stelsel de laatste tijd is gezakt op de internationale ranglijstjes. En Positivo’s constateren dat die afdaling begon bij de eerste plaats en eindigde bij de tweede.

[Read more…]

Het was zover: mijn maidenspeech. Eerst voorbereid voor het plenaire debat met staatssecretaris Wiebes over het afschaffen van de VAR voor ZZPers, maar zoveel ZZPers vonden dat bij nader inzien een onaf idee dat de Eerste Kamer de staatssecretaris vroeg het eerst maar af te maken. Zonde van de speech, maar daardoor schoof mijn debuut door naar een zo mogelijk nog grootser en meeslepender evenement: de Algemene Financiële Beschouwingen.

Daarbij kan en mag het over heel veel gaan. Offcieel komen de verschillende begrotingen nog apart voorbij en wordt er ook nog een keer apart gediscussieerd over het belastingplan, maar het is niet verboden daar een voorschot op te nemen – en dat gebeurde dan ook op grote schaal.

Mijn verhaal ging over de lessen van het verleden, de opgave van het heden en de risico’s van de toekomst, en staat hieronder op deze website. Maar waar ik niet op had gerekend is dat zo ongeveer op dezelfde dag in de Tweede Kamer de ontknoping werd verwacht van het lastenverlagingsplan van 5 miljard. En zo moest ik tot op het laatste moment mijn tekst aanpassen aan de actualiteit, want het maakte voor het debat in de Eerste Kamer toch wel uit of D66 daar in de Tweede Kamer voor ging stemmen, tegen ging stemmen of nog zat te onderhandelen.

Het werd uiteindelijk de tweede optie, en daarmee kwam onze Eerste Kamer fractie behoorlijk in de schijnwerper te staan. Zeker, we hebben een eigen verantwoordelijkheid, maar de opvatting van de Tweede Kamer collega’s telt zwaar mee. En als de D66 stemmen onmisbaar zouden blijken te zijn voor een meerderheid in de Eerste Kamer, dan wordt dat nog een interessante afweging.

Het werd een leerzame dag, de 17e november. Minister Dijsselbloem en staatssecretaris Wiebes reageerden uitgebreid op alle vragen en opmerkingen, en wij waren nog maar net voor middernacht klaar. De minister en ik werden het wel eens over de lessen uit het verleden. Het heden was vooral aanleiding tot een stoelendans rond lastenverlaging. En rond de toekomst toonde de minister zich een onversneden optimist, iets waar ik moeilijk bezwaar tegen kan hebben – maar langdurige stagnatie in Europa, met lage rentes, lage investeringen en lage groei is helaas niet uit te sluiten. Uiteindelijk wilde de minister dat ook wel toegeven.

Vaak ontbreekt de tijd en de ruimte om in de Eerste Kamer werkelijk te reflecteren op wat er aan de achterkant van alle politieke kibbelarij feitelijk aan de hand is. Bij deze gelegenheid was die mogelijkheid er wel. Dat maakte het tot een bijzondere kans voor een debuterend lid.

Het is een eer en een voorrecht in deze schitterende zaal het woord te mogen voeren, een kans waar elk nieuw Eerste Kamer lid zelfs onder de toezegging van noninterruptie met passende plankenkoorts naar uitziet. Wie toetreedt tot de Senaat, wordt onderdeel van een illustere traditie, met Romeinse voorgangers die in toga’s trachtten Europa te regeren vanuit Rome, en met Amerikaanse tijdgenoten die in donkerblauwe pakken de wereld naar hun hand trachten te zetten vanuit Washington, beide overigens met wisselend en in de tijd teruglopend succes. [Read more…]