Voorzitter,

In de eerste termijn heb ik namens mijn fractie wezenlijke zorgen verwoord over dit Initiatiefwetsvoorstel, onder het gelijktijdig uitspreken van waardering voor de inspanningen van het team Lodders-Klijnsma.

Beide ingrediënten, zorg en waardering, zijn in de derde termijn onverminderd aanwezig. Ons kernbezwaar tegen dit voorstel – een excessieve complexiteit, mede gedreven door de intellectuele herkomst van het voorstel bij het Shell Pensioenfonds – is niet verdwenen. Dat kon ook moeilijk, want dan had er een nieuw wetsvoorstel moeten komen, dat werkelijk principle based zou zijn in plaats van rule based, en dat had had buiten deze Kamer zijn draagvlak moeten gaan zoeken.

[Read more…]

Voorzitter,

In zijn gezaghebbend commentaar op de Pensioenwet 1922 kon mijn grootvader, H.A.J. Rinnooy, zich geheel concentreren op alles wat voor pensioengerechtigden geregeld moest worden voorafgaand aan hun pensioeningangsdatum – dat vond hij al ingewikkeld genoeg. Nog geen honderd jaar later wordt van ons een oordeel gevraagd over pensioenwetgeving die zich geheel richt op de periode na die ingangsdatum, en daarin de complexiteit zeker niet schuwt. Het Wetsvoorstel verbeterde premieregeling is opmerkelijk in die complexiteit, opmerkelijk in zijn totstandkoming – een bijzondere coproductie van het team Lodders-Klijnsma, bien etonnées de se trouver ensemble – en opmerkelijk in zijn rol als voorproefje op de grote pensioenhervorming die ons nog te wachten staat, waarvan ik blij ben dat die mijn grootvader bespaard blijft.

[Read more…]

Meer bestuurskracht voor onderwijsinstellingen – wat wordt daar eigenlijk mee bedoeld? Die vraag hield veel partijen in de Eerste Kamer bezig bij de behandeling van het wetsontwerp van minister Bussemaker dat in zijn naamgeving naar dat doel verwees. Volgens kwade tongen was het geïnspireerd door de Maagdenhuisbezetting en door een paar financiële schandalen elders, maar de minister ontkende dat ten stelligste. Bestuurskracht vloeide naar haar overtuiging voort uit passende tegenkracht, en haar wet vertaalde die overtuiging in een verdere uitbouw van instemmings- en adviesrechten voor allerlei organen. Dat zou voor elke onderwijsgemeenschap een cultuur van betrokkenheid van belanghebbenden moeten bevorderen.

Er was alom in de Eerste Kamer sympathie voor die cultuur van betrokkenheid, maar bij mij bestond en bestaat wel enige twijfel over de geschiktheid van dit ondernemingsraad gedreven instrumentarium om dat doel te bereiken. Mijn bijdrage aan het debat, hieronder te lezen, gaat daar uitgebreid op in.

Technische zorgen waren er ook, maar de minister had het niet zwaar en kon afreizen naar Delfzijl, voor een inspectie van de aardbevingsschade aan het Groningse onderwijs, met een tevreden gevoel. Zij beloofde de Eerste Kamer een vervolgdiscussie over alternatieve vormen van medezeggenschap, die wellicht leerlingen en studenten nog meer aanspreken dan het huidige model. Verkiezingsopkomstcijfers van rond de 20% suggereren dat daar een mooie kans ligt.

---

 

Voorzitter,

Het voorliggende wetsvoorstel Bestuurskracht laat zich op verschillende niveaus waarderen.

Het valt natuurlijk te lezen als een reeks technische, tijdgeest gedreven aanscherpingen van de bestaande medezeggenschapspraktijk bij de Nederlandse onderwijsinstellingen. Maar het valt ook te lezen als een volgende stap in een ontwikkeling die in Nederland begon in de jaren zeventig, toen studenten met succes een rol opeisten in de besturing van onderwijsinstellingen waar ze een paar jaar in grote vrijheid mochten verblijven. Ik ben niet de enige voormalige student en misschien zelfs niet de enige voormalige bezetter in deze Kamer die met passende weemoed aan die periode terugdenkt, maar vast wel de enige die door een volgende generatie bezetters onlangs zes weken uit zijn kamer werd geweerd. Met wat goede wil zou dat gezien kunnen worden als een rechtvaardige ontknoping.

[Read more…]

Het is twee weken na het referendum, en ik loop met Kateryna over het beroemde Maidan plein in Kiev. Zij raakt niet uitgepraat over haar glorieuze rol bij de opstand, over de stress, de spanning en de slapeloze nachten, en over de tragedie van de honderd slachtoffers, slachtoffers die vielen omdat de toenmalige Oekrainse president weigerde het Associatie Verdrag met de EU te tekenen.

[Read more…]