Voorzitter,

De sinds kort feestelijk verlichte taferelen boven onze hoofden in deze mooie zaal verwijzen naar de geschiedenis van Nederland in de zeventiende eeuw, het verhaal van een klein land in een grote wereld. De jaarlijkse algemene financiële beschouwingen bieden ruimte voor herbezinning op de positie van dat kleine land in een wereld die inmiddels weliswaar geheel in kaart is gebracht, maar daarmee niet overzichtelijker is geworden. Voor die herbezinning is des te meer ruimte nu, aan het einde van een roerige kabinetsperiode, de Miljoenennota ons na opschoning voor zelfgenoegzaamheid, schouderklopperij en voordeeltjes die vooral teruggedraaide nadeeltjes zijn, weinig nieuwe plannen meer te bieden heeft.

[Read more…]

Drie auteurs – Van Lieshout, Allers en Boogers – schreven de afgelopen weken in ‘Binnenlands Bestuur’ over decentralisatie, ieder op zijn eigen wijs. Het zou een wonder zijn als daaruit één visie over de toekomst van het binnenlands bestuur viel te destilleren. Maar de titel van het eerste artikel, ‘Decentralisatie is onontkoombaar’, zette wel de toon voor het gehele trio. Lang niet alle lezers van ‘Binnenlands Bestuur’ zullen deze opvatting delen; een enkeling kroop al woedend in de pen. Nu is onontkoombaarheid een kwalificatie om zuinig mee om te springen; de veranderingsresistentie van bestuurlijke stelsels moet vooral niet worden onderschat. Maar als decentralisatie meer is dan een kortstondig modeverschijnsel en gemeenten rekening hebben te houden met een aanhoudende verzwaring van hun takenpakket, dan is de noodzaak toch ruim aanwezig om de bestuurlijke gevolgen daarvan nog eens rustig te doordenken.

[Read more…]

Revoluties zijn schaars, en dat is maar goed ook. Maar dat maakt hen lastig herkenbaar, en al helemaal lastig voorspelbaar. Dat geldt voor het grote politieke werk (1789, 1830, 1989), maar ook voor het vreedzamer werk in wetenschap en techniek.

[Read more…]

De Wet Lodders kwam niet zonder enige moeite tot stand. Er was een derde termijn voor nodig – dat komt niet zo vaak voor – en de meerderheid was krap. Toch was er unanieme steun in de Eerste Kamer voor de doelstelling om gepensioneerden in staat te stellen na de ingangsdatum van hun pensioen door te beleggen met hun pensioenvermogen, in plaats van hen te verplichten tot aanschaf van een lijfrente tegen de wel zeer lage rente van dit moment. Daar lag het dus niet aan.

Waarom dan toch die aarzeling? Ook D66 had grote twijfels over deze wet: mijn bijdragen aan de eerste en derde termijn staan hieronder. Ik vond en vind het een wet die veel te gedetailleerd op productniveau vastlegt wat er zou moeten gebeuren. Het was beter geweest wat achterliggende principes te benoemen, en het verder aan de markt van aanbieders over te laten. Maar daarvoor was het al te laat. Gelukkig ontstond door een reeks toezeggingen van staatssecretaris Klijnsma ruimte voor een fatsoenlijke invulling waar veel gepensioneerden plezier van zullen hebben. Daar moeten we het dan maar mee doen.

Maar de moraal van het verhaal is toch dat we steeds meer dreigen om te komen in complexe pensioenregelgeving waar niemand mee uit de voeten kan. Dit kabinet heeft er genoeg van en draagt het stokje graag over aan zijn opvolgers. Laten we de tussenliggende tijd maar benutten om nog eens goed na te denken over de juiste balans tussen variëteit en verwarring. Na de verkiezingen, als D66 hopelijk beloond zal worden voor het mooie pensioenplan van Steven van Weyenberg, kunnen we dan uitgerust en beter voorbereid aan de slag met de grote pensioenhervorming, waar Nederland al zo lang op wordt voorbereid.

Dat wordt nog een hele opgave. Nederland heeft naar internationale norm zo ongeveer het beste pensioensysteem ter wereld, maar de vreugde daarover was de afgelopen weken aan het Binnenhof ver te zoeken.

Voorzitter,

In de eerste termijn heb ik namens mijn fractie wezenlijke zorgen verwoord over dit Initiatiefwetsvoorstel, onder het gelijktijdig uitspreken van waardering voor de inspanningen van het team Lodders-Klijnsma.

Beide ingrediënten, zorg en waardering, zijn in de derde termijn onverminderd aanwezig. Ons kernbezwaar tegen dit voorstel – een excessieve complexiteit, mede gedreven door de intellectuele herkomst van het voorstel bij het Shell Pensioenfonds – is niet verdwenen. Dat kon ook moeilijk, want dan had er een nieuw wetsvoorstel moeten komen, dat werkelijk principle based zou zijn in plaats van rule based, en dat had had buiten deze Kamer zijn draagvlak moeten gaan zoeken.

[Read more…]